Banas

Banas

Kahulugan o Paliwanag: Inilalarawan ang init ng panahon na nararamdaman.

Paggamit ng salita: mabanas, banasin, binabanas, babanas

Ibang katumbas sa Tagalog: maalinsangan, mainit

Katumbas sa English: sultry, hot and humid

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Tatay: Wag mo na akong isama duo't babanasin lang ako.

2. Nanay: Bahala ka diyang banasin ka. Hindi talaga kita isasama!

3. Anak: Ay pagkakabanas naman nga eh. Paypayeh ako!

Read More

Agay-ay

Agay-ay

Kahulugan o Paliwanag: Naglalarawan ng pagtulo ng luha mula sa mata ng isang tao.

Paggamit ng salita: umagay-ay, umaagay-ay, aagay-ay

Ibang katumbas sa Tagalog: tumutulo, tumulo, sumabog ang luha

Katumbas sa English: to flow freely

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Bingkoy: Habang nagsasabit ng medalya yung tatay nung pers-onor, ay agay-ay naman ang luha eh.

2. Ten-ten: Umagay-ay laang naman ang luha nung ina nung inililibing na.

3. Serena: Wag kang mawawala at pihong aagay-ay ng kusa areng aking luha.

Read More

Aremuhan / Aremuhanan

Aremuhan / Aremuhanan

Kahulugan o Paliwanag: Pagsamantala sa panahon habang maalwan pang kumilos. Pagtitipid o pag-iipon para sa hinaharap.

Paggamit ng salita: nag-aaremuhanan

Ibang katumbas sa Tagalog: tipid, samantalahin

Katumbas sa English: the practice of saving something for future use

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Marimar: Sa hirap ng buhay na areh, kundi mag-aremuhan eh.

2. Bernardo: Ang asawa ko, nag-aaremuhan, nanduon pa sa palengke't nagtitinda.

3. Dodoy: Mag-aremuhan ka anak, wag yang bili ng bili. Di naman kaylangan.

Read More

Alam

Alam

Kahulugan o Paliwanag: Pag-aalaga ng hayop. Pagtuon ng pansin sa isang gawain.

Paggamit ng salita: nag-aalam, mag-aalam

Ibang katumbas sa Tagalog: mag-alaga

Katumbas sa English: take care of something

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Leopoldo: Ay siya, diyan muna kayo't ako laa'y mag-aalam pa ng aking baka.

2. Martin: Naku utoy, wala dine't nag-aalam ng kanyang kalabaw sa bukid.

3. Eleuterio: Pasenya na't marami akong inaalam ngay-on. Sa sunod na ineng.

Read More

Alaahuy, Alaahoy

Alaahuy, Alaahoy

Kahulugan o Paliwanag: Ekspresyon ng hindi naniniwala o hindi bilib.

Iba pang paraan ng paggamit: Ala pa naman

Ibang katumbas sa Tagalog: hindi ako naniniwala

Katumbas sa English: That's imposible, I do not believe

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Lloyd: Kaya ko areng lun-ukin!
Ako: Alaahuy!

2. Lloyd: Ay areh, kaya kong patumbahin!
Ako: Alaahuy!

3. Lloyd: Patay ka sakin mamaya!
Ako: Alaahuy!

*sabay takbo*

Read More

Asbok

Asbok

Kahulugan o Paliwanag: Naglalabas ng usok o kaya naman ay nagyayabang.

Paggamit ng salita: umasbok, asbukan, maasbok

Ibang katumbas sa Tagalog: usok, mausok

Katumbas sa English: smoky, smoke

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Juana: Paano ga naman gagaling iya'y panay naman ang asbok ng sigarilyo.

2. Rizalito: Sa lakas naman ng apoy duon sa pabrika, ay asbok ang usok sa trumpa.

3. Jose: Ta'na pare, nandyan na ang maasbok.

Read More

Asbar, Asbad

Asbar, Asbad

Kahulugan o Paliwanag: Palo sa puwit.

Paggamit ng salita: asbaran, aasbaran, inasbaran, maaasbaran

Ibang katumbas sa Tagalog: palo, hampas

Katumbas sa English: hit

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Tatay: Pag kayo'y hindi pa tulog, parepareho ko kayong maaasbaran!

2. Mamay: Pagkakatigas ng ulo ng anak mo! Di gay naasbaran ko na yung taong yun nuong isang araw.

3. Tiyo: Pag ike'y naisumbong ko sa tatay mo, pihong asbar ang abot mo.

Read More

Areh, Are

Areh, Are

Kahulugan o Paliwanag: Ito.

Iba pang paraan ng paggamit: ireh

Ibang katumbas sa Tagalog: ito

Katumbas sa English: this

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Mimay: Di gay areh ang hinahanap mo?

2. Bella: Ay areh nga!

3. Tony: Akala ko nama'y areh eh.

Read More

Amuskol

Amuskol

Kahulugan o Paliwanag: Maamos na ang mukha o maduming katawan.

Ibang katumbas sa Tagalog: marumi, malibag, gusgusin

Katumbas sa English: nasty, dirty

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Tatay: Ang lagay na are'y hindi na ako makakasama sa inyo, amuskol na ako eh.

2. Inay: Naku po ang anak ko, amuskol na! Ba'y ga naman sa gabukan naglaro?

3. Pedro: Tayo'y may lakad ha, baka ike'y mamaya'y amuskol ha!

Read More

Alwas

Alwas

Kahulugan o Paliwanag: Paghahanap habang inalalabas ang mga gamit na nasa loob.

Paggamit ng salita: alwase, ialwas, alwasin, mag-alwas

Ibang katumbas sa Tagalog: halungkat, hanap, ilabas sa kahon

Katumbas sa English: to search, remove everything inside a container

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Tatay: Bakin ga gab-i na'y tuong nag-aalwas pa niyang aparador?

2. Marciana: Mag-aalwas ako ng mga lumang gamit, ang makukuha kong kasya sa iyo'y iyo na.

3. Pulis: Alwase ya't, baka nandiyan yung hinahanap natin.

Read More

Aldaba

Aldaba

Kahulugan o Paliwanag: Lagyan ng kandado o saraduhan.

Paggamit ng salita: ialdaba, aldabahe, iaaldaba, inaldaba

Ibang katumbas sa Tagalog: kandado, ikandado

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Tatay: Anak, pasok na dine't ialdaba na yang pinto.

2. Inay: Aldabahe na yang gate, at baka makapasok pa ang bilot.

3. Anak: Ialdaba niyo na daw ho tatay yung sara sa kusina.

Read More

Alapaw

Alapaw

Kahulugan o Paliwanag: Sumakay o makisakay sa ibabaw ng isa.

Paggamit ng salita: umalapaw, nakaalapaw, umaalapaw

Ibang katumbas sa Tagalog: sakay, suno

Katumbas sa English: hitch a ride, to ride

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Rody: Pasan ka ga pare? Alapaw na dine't ako'y papar-on din!

2. Gracia: Yung ga namang si Jejomar ay ga umalapaw na sa kalabaw, hindi naman pala maalam.

3. Mar: Areh namang si Miriam, nung ga namang umaalapaw sa kabayo ay napagsipa naman eh.

Read More

Agipo

Agipo

Kahulugan o Paliwanag: Maitim

Ibang katumbas sa Tagalog: maitim, nangitim

Katumbas sa English: tanned, darkened

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Nanay: Ay ineng, ahon na diyan sa dagat at ay, agipo ka na eh.

2. Carmelo: Ayan na nga ba ga ang sinasabi ko sa iyo eh, kapapainit mo, agipo ka na.

3. Myrna: Hahaha! Yung isang politiko, agipo eh nung mapahiran ng uling!

Read More

Ahon

Ahon

Kahulugan o Paliwanag: Uuwi na sa bahay (kapag galing sa bayan). Ang bayan kasi ay kadalasang nasa mababang lugar ng isang munisipalidad.

Paggamit ng salita: aahon, umahon, nakaahon

Ibang katumbas sa Tagalog: uuwi na sa bahay, babalik na sa sariling barangay

Katumbas sa English: go back home, to go to your own place

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Tsuper: Lugi ang ahon ko, pi-pito ang pasahero ko eh.

2. Maria: Ahon na ikaw, nagab-i na eh.

3. Pasahero: Anong oras pa ang ahon nitong jeep na ito? Mabibilasa ang isda ko eh.

Read More

Agwanta

Agwanta

Kahulugan o Paliwanag: Kayanin ang hirap o sakit.

Paggamit ng salita: mag-agwanta, nag-aagwanta

Ibang katumbas sa Tagalog: tiis, batahin

Katumbas sa English: to endure, patiently

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Nicanor: Bakin ga hindi bumili ng gamot para sa sakit na yaan?
Eduardo: Yaeh na, nakakapag-agwanta pa naman.

2. Vilma: Konting agwanta muna ha. Malapit na naman tayo sa ospital.

3. Marvin: Buti at nakakapag-agwanta kayo diyan sa amain nyong yan.

Read More

Aguha

Aguha

Kahulugan o Paliwanag: Malaking karayom na ginagamit pantahi ng damit.

Ibang katumbas sa Tagalog: Karayom na malaki

Katumbas sa English: big-sized needle

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Inay: Bakit ba ga pati areng kahon dine ay alang pakialman? Tuloy, yung aguha ko'y hindi ko makita.

2. Benidicto: Layueh ang aguha sa bata't baka matusok ayan!

3. Hermilando: Pag gay-ang makapal na tela, magaling diyang gamite'y aguha.

Read More

Agbang

AGBANG

Kahulugan o Paliwanag: Bangin na dinadaanan ng tubig lalo kapag malakas ang ulan.

Ibang katumbas sa Tagalog: bangin, kanal

Katumbas sa English: ravine, canal

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Guro: Pagtapus na ang klase, umuwi na agad ha, wag yung nakikipag-date pa sa agbang!

2. Marcelo: Gaw-an mo nga yan ng kanal at nang umagos sa agbang yang mga taing-baboy na yan.

3. Leonida: Ay hindi naman basta mabibili yung lupa na yuon at agbang naman yuon.

Read More

Adwâ

Adwâ

Kahulugan o Paliwanag: Pakiramdam na ayaw o narurumi sa isang bagay. Kung baga sa ingles, ito yung yuck.

Paggamit ng salita: nakakaadwa, kaadwa, naadwa

Ibang katumbas sa Tagalog: rumi, nadidiri

Katumbas sa English: feeling of distaste for something or someone

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Alberto: Ah ah, nahulog na'y kinain pa eh! Kakaadwa ka!

2. Maricel: Kaadwa yung asong yuon, kinain pa yung suka niya eh.

3. Estudyante: Naadwa laang si mam sa niluto niyo eh! Ano ga yan?

Read More

Abuhan

ABUHAN

Kahulugan o Paliwanag: Gamit o bahagi ng kusina na pinaglulutuan gamit ang kahoy.

Paggamit ng salita: abuhan

Ibang katumbas sa Tagalog: kalan, tungko

Katumbas sa English: cooking stove (that uses wood or charcoal for cooking)

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Inay: Anak, palinis naman nuong abuhan. Ako la'ay magsasaing ng tambakol.

2. Mamay: Ano ga naman yaah? Ba'y ga nabasa areng abuhan?

3. Tatay: Kuhaneh ako utoy ng baga sa abuhan. Ipangsisinde ko laang nareng sigarilyo ko.

Read More

Abay

ABAY

Kahulugan o Paliwanag: Maupo o mahigang katabi ng sinuman.

Paggamit ng salita: umabay, aabay, abayeh, aabayan, inaabayan, magkaabay, umaabay

Ibang katumbas sa Tagalog: tabi, tumabi, tatabihan, katabi, siping

Katumbas sa English: to lie beside someone, sleep with someone

Mga halimbawang pag-uusap:
1. Kapitbahay: Ay siya naman, bakit ga ya'y magkaabay na'y hindi pa naman kasal?

2. Tatay: Apolonio, abayeh areng kapatid mo at hindi daw makapag-isa sa kuwarto. Takot yata sa mamo.

3. Mariano: Dine na ako pare hihiga, at aabayan ko dine si misis.

Read More

Parne muna't makapagkape. Tungkol saan ga areh?

Maligayang pagdating dine sa website ng mga gustong matuto ng salitang Batangenyo! Buti nama't ike'y napadaan. Nga laang, ay hindi tayo pwede dineng maghuntahan nang matagal. Paano ga'y areh namang website na areh eh ginagawa para ikaw eh magbasa ng magbasa. Pero, sa ilalim nama'y may comment box, nang sa gay-on ay mai-share mo naman yaang laman ng kukote mo sa iba, nang may mapurubitso naman sila sa iyo. Ayos ga?

Ang gusto namin dito sa Batangas Tagalog ay mapuno ng mga salitang Batangueno. Aming lalagyan ng kahulugan ang bawat salita, pati na kung papaano ga gamitin yang mga yaan sa pang-araw-araw na huntahan. Pihong tataba yang utak mo dine.

Kapeng Barako ng Batangas | Ala eh, pagkasarap nareh!

Ay sige, ubos na yang barako, magaling at mainit pa.

Read More